Serotiniteit (‘overtijd’)

De uitgerekende datum wordt op 40 weken en 0 dagen zwangerschap gesteld. Na 40 weken zwangerschap wordt er vaak gesproken over ‘over tijd’ en vanaf 42 weken en 0 dagen zwangerschap heet dit serotiniteit.

In Nederland bevalt 27,2% van de zwangeren tussen de 40 en 40+6 weken, 16,5% tussen de 41 en 41+6 weken zwangerschap en 1,2% van de zwangeren bevalt bij 42 weken of later.

Lange tijd werd bij 42 weken zwangerschap een inleiding aangeboden, vanwege de hogere kans op complicaties na 42 weken zwangerschap. De complicaties waarnaar verwezen wordt zijn:

• Meconium (baby heeft in het vruchtwater gepoept) komt voor bij 0,12% van de baby’s die tussen de 40 en 40+6 weken worden geboren, 0,21% bij 41-41+6 weken en bij 0,62% baby’s die na 42 weken zwangerschap worden geboren.
• Verouderde placenta: er is een niet onderbouwde aanname dat de placenta vanaf een bepaalde termijn verouderd. Het klopt dat er soms sprake is van placenta insufficiëntie, maar dit is zeldzaam. Er is geen bewijs dat alle placenta’s vanaf een bepaalde zwangerschapstermijn slechter gaan functioneren.
• Overlijden van de baby: na 41 weken zwangerschap neemt de kans op overlijden van de baby iets toe, alhoewel het een zeldzame gebeurtenis blijft en afhankelijk is van de gezondheid van de zwangere en haar baby.

• Wat zijn de mogelijke risico’s van serotiniteit?). Het nieuwe beleid in Nederland is om zwangeren te counselen voor inleiden of afwachten bij 41 weken in plaats van 42 weken. Uit recenter onderzoek blijkt dat inleiden bij 41 weken de kans op overlijden van de baby verkleint. Het absolute risico blijft hoe dan ook klein.

Inleiden bij 41 weken / Voordelen inleiden

De kans op overlijden van de baby is iets kleiner. Dit is afhankelijk van of de zwangerschap hoogrisico of laagrisico is en of de zwangere nullipara of multipara is

De kans op opname op de NICU is iets kleiner, net als de kans op hyperbilirubinemie of een baby groter dan 4500 gram (alhoewel er niet significant meer problemen optreden indien baby wel groter is).

Geeft sommige zwangeren rust, minder zorgen.

Discussie of kans op complicaties bij de barende (zoals fluxus, manuele placentaverwijdering, ruptuur, vacuümbevalling) net groot is als wanneer afgewacht wordt, of groter.

Discussie of kans op keizersnede gelijk is of mogelijk groter.

In principe gelden voor inleiden bij 42 weken of afwachten bij 42weken dezelfde voor- en nadelen, alleen de cijfers zijn net iets anders.

Nadelen inleiden

Mogelijke medicalisering door inleiding.

Kans op hyperstimulatie waardoor foetale nood.

Missen van de hormonale voordelen bij spontane baring (invloed op pijnbeleving, hechting, euforie, bevallingsbeleving, hormonale bescherming van de hersenen van de baby tegen verlaagde zuurstofgehaltes tijdens de baring).

Mogelijke negatieve associatie borstvoeding en psyche indien synthetische oxytocine wordt gebruikt.

Meer kans op endometritis na de baring. Vaker pijnstilling nodig.

Mogelijk meer kans op uterusruptuur, alhoewel zeldzaam.

Een deel van de zwangeren ervaart een inleiding als negatief. Zwangeren die meededen aan het onderzoek waren overwegend positief.

Discussie of kans op complicaties bij de barende (zoals fluxus, manuele placentaverwijdering, ruptuur, vacuümbevalling) net zo groot is als wanneer afgewacht wordt, of groter.

Discussie of kans op keizersnede gelijk is of mogelijk groter.